vrijdag 15 april 2011

Aardbeving in 1580

Biekord 2011-1. - Jean Ballin, een monnik uit de abdij van Clairmarais († 1593) vertelt in één van zijn kronieken dat er een grote aardbeving voorviel op 6 april 1580, tussen vijf en zes uur ’s namiddags “tant en la France, Normandie qu’au Païs Bas”. Hij somt enkele Franse steden op waar er grote schade te betreuren viel. In het nabije Sint-Omaars “fut faict procession generale pour prier Dieu por sa miséricorde”. Jaarschriften in versvorm werden opgesteld om dit feit te gedenken.
Wat weet men over deze aardbeving en haar gevolgen in onze gewesten? Jean Ballin die in het Frans schreef, richtte zijn belangstelling meer naar het “Zuiden” dan naar de Vlaamse kant van de Nederlanden. - LUCIEN VAN ACKER

Klokkengieter Fievet uit Ieper

Biekorf 2011-1. - In 1628 werd de klok van Zarren gegoten door Dominicq Fievet uit Ieper. Zijn er nog meer klokken van deze klokkengieter bekend? - A.B.

Taal van de kantwerksters

Biekorf 2011-1. - Kantwerksters worden zeldzaam. Werd er ooit een glossarium aangelegd van de oude woorden en wendingen die gebruikt werden bij het spellewerken? Van de meeste beroepsgroepen (landbouwers, smeden, molenaars, …) werden de eigen taalkundige resten genoteerd en onderzocht. Bij ons weten echter niet voor dit bijna heel vergeten beroep. Of toch? - A.B.

De brouwer van keizer Karel in Yuste

Biekord 2011-1. - Spanje maakte kennis met bier en met bierproductie via de vorsten Filips de Schone en Karel V, zo wil het een sterkte traditie. Karel, toen hij in 1554/5 troonsafstand deed en zich terugtrok in het klooster van Yuste in de Spaanse provincie Extramadura, liet in dit klooster een kleine brouwerij inrichten. Deze brouwerij was het werk van zijn Vlaamse meester-brouwer Enrique van der Trehen. Fictie of werkelijkheid? -LUDO VANDAMME

Een cryptische lakstempel

Biekord 2011-1. - Op papieren trof ik een kleine, ovale stempel aan in rode was. De herkomst is vermoedelijk Brugs, maar verder onbekend. Centraal staan een open boek, een inktpot en een veer (pen) afgebeeld. Het randschrift laat zich lezen als: Vive la noble plume. Deze stempel dateert vermoedelijk uit de tweede helft van de 19de eeuw. Wie kan mij op weg helpen om de eigenaar (een persoon, een vereniging) van deze stempel te identificeren? - JAN DE MEY

Zilversmsid Strobbe

Biekorf 2011-1. - In 1798 woonde er in Ieper een zilversmid. Zijn naam was Strobbe. Hij was in dit jaar assessor vanden juge de paix. Is er werk van deze Fransgezinde ambachtsman bekend? - LUCIEN VAN ACKER

Huwe in viskeuren

Biekorf 2011-1. - In de Nederlandstalige tekst van het gewoonterecht van Steenvoorde (oorspr. 1623) komt in het hoofdstuk over de vishandel de volgende bepaling voor: Niemant en sal moghen legghen ter vente eenighe huwen op de boete van xx s. enz. Huwen lijken dus vissen te zijn of er mee te maken te hebben. Maar wat zijn dit precies? - B. HOUVENAGHEL (F-EECKE)

Le flandrelet

Biekorf 2011-1. - Volgens de Dictionnaire explicatif van Larousse is le flandrelet een soort taart, samengesteld uit melk, bloem en eieren.
Heeft deze benaming iets te maken met een of ander oud Vlaams taartenrecept? - L.V.A.

Spaanse families en de Damse Vaart

Biekorf 2011-1. - Het graven van de Damse Vaart gebeurde op initiatief van Napoleon Bonaparte (1810). Algemeen wordt gesteld dat voor deze graafwerken Spaanse krijgsgevangen werden ingezet. Weet iemand daar meer over? En wat gebeurde er nadien met deze dwangarbeiders? Zijn er vandaag nog Spaanse families in onze regio die teruggaan op deze grondwerkers? - JAN DE MEY

Zangmeester Michiel Smeekers uit Nieuwpoort

Biekorf 2011 - 1. - In de 1540-er jaren maakte Michiel Smeekers als zangmeester achtereenvolgens carrière in Den Bosch, misschien in Leiden, dan in Delft en daarna in Gouda, waarna hij naar Brussel uitweek. Van deze musicus zijn enkele motetten bekend.
In de historiografie wordt vermeld dat hij van Nieuwpoort afkomstig was. Maar welk Nieuwpoort is dit? In Vlaanderen of in Nederland? - J.V.A.

Gusten Kodde van Kortemark

Biekorf 2010 - 4. - Op een handgeschreven tekst op een stukje papier uit ca. 1895 staat het volgende te lezen: Te Cortemarcq leefde en woonde er een zekere Gusten Kodde, kleermaker en winkelier. Ging achteruit in zijne zaken en vertrok naar Amerika, werd er schattig rijk. Maar twonderlijkst van al is dat daar na de Engelsche taal aangeleerd te hebben groote dichter werd. Zijne engelsche boeken zijn aldaar hoog geprezen en hebben de eer behaald van in verscheidene talen overgezet te worden, na vele uitgaven gezien te hebben.
Wat is er juist geweten over die man ? Heette hij Codde of was dat een lapnaam die hij in Kortemark droeg? - Lucien Van Acker

Kanaal van Roesbrugge naar Steenvoorde

Biekorf 2010-4. - In de 16de eeuw bestonden er plannen om een verbinding te water uit te voeren tussen Roesbrugge (de IJzer) en Steenvoorde.
Wat is daar meer over geweten? Was er ooit een begin van uitvoering?- L.V.A.

IX tafelen

Biekorf 2010-4. - In de jaren twintig van de 16de eeuw werden in Brugge valsspelers veroordeeld. Een van de spelen, waarmee ze na hun veroordeling trouwens werden tentoongesteld op een schavot, werd aangeduid als IX tafelen. Weet iemand welk spel hier wordt mee bedoeld? - Herman Hauwaerts

Veurnse aardappelen

Biekorf 2010-4. - De Veurnse renet is als oude appelsoort wel bekend. Maar in een staat van goed uit 1797 uit Adinkerke noteerde Jef Cailliau ook in 2 putten 18 sacken aerdappelen genaemt veurenaers (Archikrant, 2007, p. 136: cfr. BRUGGE, Rijksarchief, Fonds de Spot, nr. 125). Is meer over deze “Veurnse aardappelen” bekend? - J.V.A.