zondag 3 oktober 2010

Jan de Valckgrave

Biekorf 2010 - 3 - Het Woordenboek van Huberts, Elberts en Van den Branden (1878) maakt melding van rederijker Jan de Valckgrave uit Kortrijk. Hij schreef in 1634 een treurspel genaamd Marianne, dat hij in 1635 opdroeg aan burgmeester en schepenen van de stad Kortrijk.
Werd dit toneelstuk gedrukt, of bleef het bij een handschriftelijke tekst? Wat is er meer bekend over De Valckgrave? Hij was geneesheer (chirurgijn?) en zijn drama werd opgevoerd in de rederijkerskamer De Fonteyne van Kortrijk. - L.V.A.

> Antwoord door A.B. in Biekorf 2012, p. 185.

Brugse Maatschappij "De Oude Hoeden"

Biekorf 2010 - 3 - In 1872 werd in Brugge een vereniging opgericht met als naam "De oude Hoeden" Die wou ten voordele van de armen in haar lokaal "De Oude Beurs" een tentoonstelling van oude hoofddeksels organiseren. Vanuit heel de provincie zouden verenigingen en instellingen een bijdrage geleverd hebben.
Is over dit initiatief meer bekend? Wie leverde de hoeden aan? Betrof dit een eenmalige tentoonstelling of een vaste opstelling, en wat heeft de vereniging nog op haar actief staan? Wat was de opbrengst en waartoe werd die aangewend? - P.D.B.

Schuppenier

Biekorf 2010 - 3 - In 1797 was er in Ieper een opkoper van zwart goed, genaamd Petrus Beke d’oude, schuppenier, die voor desen bargieketser geweest hadde. Bargieketser is iemand die met paarden de bargie (of trekschuit) voorttrekt (L. De Bo, Westvlaamsch Idioticon). Maar wat betekent schuppenier?
Nog dit: leden van de familie Beke waren in de laatste helft van de 18de eeuw in Ieper reders en bezitters van binnenvaartschepen. - L. Van Acker

> Twee antwoorden ontvangen die worden geplaatst in Biekorf 2010 - 4

Noord-zuid begraven

Biekorf 2010 - 3 - De protestantse edelman William Hellyons werd tijdens de opstand in Devon (Zuidwest-Engeland) tegen de protestantse kerkpolitiek van koning Edward VI in 1549 afgemaakt door een katholieke menigte. Vervolgens werd zijn lichaam begraven, liggend noord-zuid, niet oost-west. Dit was een duidelijk herkenbaar symbool om aan te geven dat Hellyons werd beschouwd als een ketter en een outcast from the Catholic church, zo stelt Eamon Duffy in zijn boek The Voices of Morebath: reformation & rebellion in an Englisch Village (²2003, p. 131). Was dit gebruik ook bij ons bekend? En zijn er voorbeelden bekend van het begraven van ‘ketters’ in noord-zuid richting? - Ludo Vandamme

Hoeveel seconden zijn een pose en een steek?

Biekorf 2010 - 3 - In een proces van 1564 over de betwisting of de doodsklok van de Brugse Onze-Lieve-Vrouwekerk al dan niet heeft geluid (zie mijn bijdrage in dit nummer) wordt er onder meer geponeerd dat een doodsklok moet worden geluid met drie posen, elcke pose van zeven hondert steken. Een pose en een steek moeten dus een soort tijdseenheid zijn in de muziek of misschien meer specifiek in het klokkenspel. Weet iemand wat de juiste ‘inhoud’ van deze termen is? - Jan D'hondt

> Eén antwoord ontvangen dat wordt geplaatst in Biekorf 2010 - 4.

Cobonus en Pecavia

Biekorf 2010 - 3 - Het Blijeindend Treurspel met als titel Weergalooze en standvastige Liefde afgebeeld in Cobonus en Pecavia, Kroonprins van Spanje en eene Koopmans-dochter van Florentie, dat ongemeen populair was omstreeks 1800 en op het repertorium stond van vele rederijkerskamers, zou geschreven zijn door een zekere Alleman.
Wie was Alleman? Alle gegevens over deze auteur en over zijn werk zijn welkom. - A.B.


Overleden parochianen onder de Eerste Communie

Biekorf 2010 - 3 - Op de jaarlijkse herinneringsprentjes voor de overleden parochianen van Houtem (Veurne) van omstreeks 1900 worden de overledenen sinds het vorige jaarprentje chronologisch opgesomd (oktober-oktober), met sterfdatum, naam, echtgenoot/echtgenote of ouders, en leeftijd. Tenminste de overledenen boven de Eerste Communie. Onder de Eerste Communie volstond men immers met de eenvoudige vermelding van het aantal kinderen: 4 Knechtjes en 4 meisjes in 1896-1897, 8 Knechtjes en 6 Meisjes in 1897-1898 enz.
Was dit elders ook zo? In recentere jaarprentjes werden kinderen soms gezet onder de noemer Engeltje in de hemel, met de precieze gegevens. - J.V.A.

Duivelsnest

Biekorf 2010 - 3 - In het heidegebied van Sint-Andries bij Brugge ligt, niet ver van Beisbroek, een stukje natuurgebied met de benaming ‘Duivelsnest’. Karel De Flou vermeldt in zijn Woordenboek deze naam niet, wel heel veel andere duivelstoponiemen. Enkel in Biekorf (1895, p. 197) vinden we: “Duivelsnest, meerschen die op St-Andries liggen en de eigendom zijn van den heer Otto de Mentock”.
Wie weet iets meer over de betekenis of herkomst van deze toponiem? - Johan Boussauw

Auteur Ivo Strobbe

Biekorf 2010 - 3. - In 1884 verscheen er Een bloementuiltje voor de jeugd door de West-Vlaamse schrijver Ivo Strobbe. Wie was deze auteur en heeft hij nog meer gepubliceerd dan dit ene werkje? - A.B.

> Drie antwoorden ontvangen die worden geplaatst in Biekorf 2010 - 4.